ครั้งแรกของโลก! อว. แถลงค้นพบ สาร “HeLP” ชีวโมเลกุลใหม่จากเซรั่มน้ำยางพารา สู่ศักยภาพต้านมะเร็งและอักเสบ

กรุงเทพฯ, 14 พฤษภาคม 2568 – กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดย นายศุภชัย ใจสมุทร ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงฯ เป็นประธานการแถลงข่าวการค้นพบครั้งสำคัญระดับโลก คือ “สารชีวโมเลกุลใหม่ HeLP (Hevea Latex Polysaccharide) จากเซรั่มน้ำยางพารา” ซึ่งเป็นผลพลอยได้ปริมาณมหาศาลที่มักถูกทิ้งจากอุตสาหกรรมยางพารา.

การค้นพบและพัฒนากระบวนการสกัดในระดับอุตสาหกรรมสำเร็จเป็นครั้งแรกของโลกนี้ เป็นผลงานของทีมวิจัยคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (ม.อ.) โดยมี รศ.นพ.สุนทร วงษ์ศิริ รองอธิการบดีฝ่ายวิจัยและนวัตกรรม ม.อ., รศ.ดร.เภสัชกร ฐณะวัฒน์ พิทักษ์พรปรีชา ผู้อำนวยการศูนย์ความเป็นเลิศด้านการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพจากน้ำยางพาราสู่เชิงพาณิชย์ (CERB) คณะวิทยาศาสตร์ ม.อ. และ ดร.นำโชค โสมาภา ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท อินโนซุส จำกัด ร่วมให้ข้อมูล.

พลิกโฉมเซรั่มน้ำยางพาราสู่ “Biorefinery” สร้างมูลค่าเพิ่ม

นายศุภชัย กล่าวเน้นย้ำว่า การค้นพบ HeLP และความสำเร็จในการพัฒนากระบวนการสกัดระดับอุตสาหกรรม จะเปิดโอกาสสำคัญให้ประเทศไทยก้าวเข้าสู่อุตสาหกรรมไบโอรีไฟเนอรี (Biorefinery) หรืออุตสาหกรรมเคมีชีวภาพ ซึ่งเป็นการนำวัตถุดิบทางการเกษตรและทรัพยากรชีวภาพมาสร้างมูลค่าเพิ่มอย่างมหาศาล.

นวัตกรรมนี้สอดคล้องกับแนวทาง BCG Economy (Bioeconomy, Circular Economy, Green Economy) และการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) โดยเฉพาะการนำของเหลือทิ้งอย่างเซรั่มน้ำยางพารา ซึ่งถูกทิ้งปีละหลายล้านลิตร มาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์มูลค่าสูง ลดปัญหามลพิษและเพิ่มรายได้ให้เกษตรกรชาวสวนยาง.

สาร HeLP: นวัตกรรมปรับสมดุลเซลล์ ศักยภาพต้านมะเร็งและอักเสบ

รศ.ดร.เภสัชกร ฐณะวัฒน์ พิทักษ์พรปรีชา ผอ.CERB ม.อ. อธิบายถึงที่มาของการค้นพบว่า ต้นยางพารามีกลไกพิเศษในการสร้างสารสมานแผลและป้องกันเชื้อโรคตอบสนองต่อการกรีด ซึ่งสารเหล่านี้พบอยู่ในเซรั่มน้ำยางพารา ทีมวิจัยจึงได้ทำการศึกษาและสกัดจนค้นพบสารชีวโมเลกุลใหม่ HeLP.

จากการวิจัยพบว่า สาร HeLP มีฤทธิ์ทางชีวภาพที่น่าสนใจหลายประการ:

• ต้านมะเร็ง: มีฤทธิ์ยับยั้งเซลล์มะเร็งทั้งในระดับเซลล์และสัตว์ทดลอง
• ต้านการอักเสบ: ช่วยลดการอักเสบในร่างกาย
• พรีไบโอติก: มีคุณสมบัติเป็นพรีไบโอติก และช่วยลดแผลในกระเพาะอาหารที่เกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์ได้
• กระตุ้น: มีสรรพคุณในการกระตุ้น

การค้นพบนี้ถือเป็นการพลิกมุมมองต่อต้นยางพารา จากเดิมที่เน้นใช้ประโยชน์จากเนื้อยาง มาสู่การใช้ประโยชน์จากสารชีวภาพในเซรั่ม ซึ่งเปรียบเสมือน Bio manufacturing ที่ผลิตสารมีคุณค่ามหาศาล.

พร้อมก้าวสู่เชิงพาณิชย์: จดสิทธิบัตร เตรียมสร้างโรงงานแห่งแรกของโลก

ปัจจุบัน ทีมวิจัยได้ดำเนินการจดสิทธิบัตรสาร HeLP ทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศแล้ว และอยู่ในขั้นตอนการขึ้นทะเบียน HeLP เป็นอาหารใหม่ (novel food) กับสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) คาดว่าจะได้รับการอนุมัติภายในกลางปี 2568.

นอกจากนี้ บริษัท อินโนซุส จำกัด กำลังอยู่ระหว่างการก่อสร้างโรงงาน Biorefinery เซรั่มน้ำยางพารามาตรฐาน GMP แห่งแรกของโลกในนิคมอุตสาหกรรมภาคใต้ โดยโรงงานจะมีกำลังการผลิตสกัดเซรั่มได้ประมาณ 20,000 ลิตรต่อวัน หรือผลิต HeLP ได้ประมาณ 5,000 กิโลกรัมต่อเดือน.

โรงงานแห่งนี้ไม่เพียงแต่ผลิต HeLP แต่ยังมีศักยภาพในการสกัด functional ingredients อื่นๆ ที่สามารถนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ในหลากหลายอุตสาหกรรม เช่น เวชสำอาง อาหารฟังก์ชัน ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และนวัตกรรมชีวภาพ.

รศ.ดร.เภสัชกร ฐณะวัฒน์ กล่าวเสริมว่า งานวิจัยนี้ได้รับการสนับสนุนงบประมาณกว่า 200 ล้านบาทจากหน่วยงานต่างๆ ภายใต้ อว. รวมถึง ม.อ. และภาคเอกชน ตลอดระยะเวลาการวิจัยกว่า 20 ปี.

สร้าง Impact ครบวงจร: เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม

การค้นพบ HeLP นี้ถือเป็นส่วนสำคัญของยุทธศาสตร์ ม.อ. ในการพัฒนาอุตสาหกรรมยางพาราครบวงจร สร้างผลกระทบเชิงบวกในหลายมิติ:

• สิ่งแวดล้อม: ลดมลพิษและต้นทุนบำบัดเซรั่มยางพาราที่ถูกทิ้ง
• เศรษฐกิจ: เพิ่มมูลค่าให้เซรั่มยางพารา สร้างอุตสาหกรรมใหม่ สร้างงาน สร้างรายได้
• สังคม: ส่งเสริมสหกรณ์กองทุนสวนยางให้มีมาตรฐาน ยกระดับคุณภาพชีวิตเกษตรกร

นวัตกรรม HeLP จากเซรั่มน้ำยางพารา จึงเป็นอีกหนึ่งก้าวสำคัญของประเทศไทยในการนำองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาสร้างสรรค์นวัตกรรมที่ก่อให้เกิดประโยชน์ทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน.