กรุงเทพฯ — ในการค้นพบทางพฤกษศาสตร์ครั้งสำคัญ คณะวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ร่วมกับกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้ประกาศการค้นพบพืชสกุลและชนิดใหม่ของโลกชื่อ “Somnuekia flaviflora” หรือ “ปอศรีสมนึก”

การค้นพบนี้ถูกเปิดเผยเมื่อวันที่ 4 มีนาคม ที่ผ่านมา ในการแถลงข่าวโดยมีตัวแทนจากคณะวนศาสตร์และภาควิชาพฤกษศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ รวมถึงเจ้าหน้าที่จากองค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติร่วมแสดงความเห็น

พืชสกุลใหม่นี้ได้รับการตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่ ศาสตราจารย์สมนึก พงษ์อุ้มไพ อาจารย์ด้านวนศาสตร์ผู้มีชื่อเสียงจากคณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ชื่อวิทยาศาสตร์ Somnuekia Duangjai, Chalermw., Sinbumr. & Suddee ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์ PhytoKeys (254: 221-243, 2025) พร้อมกับพืชชนิดใหม่ Somnuekia flaviflora ภายใต้หัวข้อ “Somnuekia flaviflora (Malvaceae, Brownlowioideae), a new genus and species from Thailand”

ชื่อสายพันธุ์ “flaviflora” หมายถึงดอกไม้สีเหลือง โดยตัวอย่างต้นแบบที่เก็บโดย Chalermwong, Sinbumroong และ Issarapakdee ได้รับการเก็บรักษาไว้ที่หอพรรณไม้ (BKF)

ทางด้านพฤกษศาสตร์ Somnuekia flaviflora เป็นไม้ยืนต้นที่สามารถสูงได้ถึง 35 เมตร มีเปลือกสีน้ำตาลเทาหรือขาวเทา เปลือกด้านในสีน้ำตาลอ่อน กิ่งอ่อนมีขนหนาแน่น ในขณะที่กิ่งแก่เกือบเรียบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปไข่ถึงรูปหัวใจหรือรูปห้าเหลี่ยม กว้าง 9-21 ซม. ยาว 10-24 ซม.

ช่อดอกแบบช่อแยกแขนงยาวได้ถึง 40 ซม. มีส่วนปกคลุมด้วยเกล็ดรูปดาวสีขาวเทา ดอกสมบูรณ์เพศ มีกลีบดอกสีเหลือง 5 กลีบ และเกสรตัวผู้สีเหลือง 25-50 อัน ผลเป็นแบบแคปซูลทรงกระบอกสั้น ยาว 5-6 ซม. มีสันตามยาว 5 สัน และมีเกล็ดรูปดาวหนาแน่น เมล็ดเกือบกลม สีน้ำตาลเข้ม มีเกล็ดรูปดาวสั้นๆ

เทือกเขาตะนาวศรีทอดตัวยาวประมาณ 1,700 กิโลเมตรทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นส่วนหนึ่งของระบบภูเขาอินโด-มาลายัน แม้จะมีระดับความสูงไม่มาก แต่ก็ทำหน้าที่เป็นเส้นกั้นธรรมชาติระหว่างไทยและเมียนมา โดยเฉพาะในส่วนเหนือและกลางของเทือกเขา

การค้นพบครั้งสำคัญจากเทือกเขาตะนาวศรีนี้ได้เพิ่มพูนความรู้ทางพฤกษศาสตร์ของโลก และยังเป็นเครื่องยืนยันถึงความหลากหลายทางชีวภาพอันอุดมสมบูรณ์ของประเทศไทย