ท่ามกลางเสียงวิพากษ์วิจารณ์ระบบการศึกษาที่เน้นท่องจำมากกว่าการคิดวิเคราะห์ ดร.ศักดิ์สิน โรจน์สราญรมย์ อดีตกรรมาธิการปฏิรูปการศึกษา เปรียบเทียบการเปลี่ยนหลักสูตรของไทยเหมือน “เปลี่ยนหน้าปกหนังสือ” โดยที่เนื้อหาการสอนยังคงเดิม ส่งผลให้เด็กไทยยังคง “คิดไม่ได้” เหมือนเดิม

“เรากำลังผลิตเด็กไทยให้เก่งจำ แต่ไม่เก่งคิด เก่งสอบ แต่ใช้ชีวิตไม่เป็น” ดร.ศักดิ์สินกล่าว พร้อมชี้ให้เห็นผลลัพธ์ที่ชัดเจนจากคะแนน PISA ที่ต่ำต่อเนื่องมากว่า 20 ปี และคะแนน O-NET ที่ลดลงตลอด 22 ปี

ทางออกของปัญหานี้เกิดขึ้นที่โรงเรียนคาทอลิก 12 แห่ง ที่เริ่มนำแนวคิดมอนเตสซอรี่ผสมผสานกับ Active Learning และกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps มาใช้ โดยเปลี่ยนบทบาทครูจาก “ผู้สอน” เป็น “ผู้อำนวยการเรียนรู้”

ผศ.ดร.อภิสิทธิ์ กฤษเจริญ ผู้อำนวยการโรงเรียนดรุณาราชบุรี อธิบายว่า “ห้องเรียนต้องเปลี่ยนจากพื้นที่สั่งสอนเป็นพื้นที่ค้นพบ ต้องให้เด็กได้เรียนรู้ผ่านการลงมือทำ เพราะมือคือเครื่องมือของจิตใจ”

บาทหลวงเดชา อาภรณ์รัตน์ หัวหน้าเขตการศึกษาที่ 6 อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ กล่าวว่า การศึกษาคาทอลิกที่ดูแลมากว่า 350 ปี พร้อมจะเป็นตัวอย่างการเปลี่ยนแปลง โดยเน้นการสร้างทั้งความรู้และคุณธรรมให้เด็ก

ทั้งหมดนี้ชี้ให้เห็นว่า การปฏิรูปการศึกษาที่แท้จริงต้องเริ่มจาก “การเปลี่ยนหัวใจของครู” และ “การเปิดพื้นที่ให้เด็กได้คิด ได้ลงมือทำ” ไม่ใช่เพียงการเปลี่ยนหลักสูตรบนกระดาษอีกต่อไป