กรมวิชาการเกษตรปั้น ‘เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมี’ นวัตกรรมชีวภัณฑ์ปราบโรคทุเรียน ลดต้นทุนเกษตรกร
กรุงเทพฯ – กรมวิชาการเกษตรเดินหน้าตามนโยบายส่งเสริมเกษตรกรรมยั่งยืนของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เน้นการใช้ชีวภัณฑ์และนวัตกรรมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อลดการใช้สารเคมีภาคการเกษตร พร้อมยกระดับมาตรฐานการผลิตของไทยให้ก้าวสู่ระดับสากล ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญของการพัฒนาภาคเกษตรอย่างมั่นคง
นายภัสชญภณ หมื่นแจ้ง รองอธิบดีกรมวิชาการเกษตร ในฐานะโฆษกกรมวิชาการเกษตร เปิดเผยว่า สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืชได้เร่งพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพเพื่อรับมือกับโรคพืชที่เป็นปัญหาใหญ่ของเกษตรกร โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพืชเศรษฐกิจสำคัญอย่างทุเรียน
ล่าสุด กรมวิชาการเกษตรได้นำ “เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมี” (Neonothopanus nambi (Speg.) R.H. Petersen & Krisai) ซึ่งเป็นเชื้อราปฏิปักษ์ที่มีคุณสมบัติโดดเด่นในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราสาเหตุโรค มาใช้เป็นทางเลือกใหม่แทนสารเคมี เป็นการตอกย้ำถึงการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีชีวภาพในภาคเกษตรกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
“นวัตกรรมเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีนี้ ไม่เพียงแต่ช่วยควบคุมโรคพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ยังส่งเสริมระบบการผลิตที่ยั่งยืน ทำให้ได้ผลผลิตคุณภาพดี เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และยังช่วยสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนเกษตรกร ซึ่งสอดคล้องโดยตรงกับนโยบายการยกระดับภาคการเกษตรของไทย” นายภัสชญภณ กล่าว
ด้าน น.ส.สุรีย์พร บัวอาจ นักวิชาการโรคพืชชำนาญการพิเศษ สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับปัญหาโรครากเน่าและโคนเน่าในทุเรียน ซึ่งมีสาเหตุมาจากเชื้อราไฟทอปธอร่า (Phytophthora palmivora) เชื้อราชนิดนี้แพร่กระจายได้ดีในดิน ทำลายทั้งรากและลำต้น ทำให้ต้นทุเรียนอ่อนแอ ใบเหลือง ร่วง และอาจตายทั้งต้น สร้างความเสียหายอย่างหนักต่อผลผลิตและรายได้ของเกษตรกร
อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีการใช้เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีได้รับความสนใจและยอมรับอย่างกว้างขวางทั้งจากนักวิชาการและเกษตรกร เนื่องจากมีขั้นตอนการผลิตและใช้งานง่าย สามารถผลิตชีวภัณฑ์เองได้ และมีประสิทธิภาพในการควบคุมโรคไม่ต่างจากการใช้สารเคมี
ขั้นตอนการเตรียมชีวภัณฑ์เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีสูตรเหลว:
- ผสมกากน้ำตาล 100 มิลลิลิตร กับน้ำสะอาด 10 ลิตร ในภาชนะทนความร้อน
- ต้มให้เดือดแล้วพักให้เย็นลงเหลืออุณหภูมิประมาณ 50-55 องศาเซลเซียส
- นำก้อนเชื้อเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีปริมาณ 200 กรัม (ที่เส้นใยเจริญเต็มก้อน) ลงเลี้ยงขยายในน้ำกากน้ำตาลที่เตรียมไว้
- ปิดภาชนะด้วยพลาสติกร้อน ใช้ยางรัดหลวมๆ
- บ่มที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลา 30 วัน
- ครบกำหนดกรองเก็บเฉพาะน้ำเชื้อเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีเพื่อนำไปใช้
วิธีการใช้งาน:
- ใช้มีดขูดเปลือกต้นทุเรียนบริเวณที่เป็นโรคออกบางๆ ประมาณ 1-2 มิลลิเมตร
- นำน้ำเชื้อเห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีที่ได้ มาผสมกับสีฝุ่น (iron oxide) ในอัตราส่วน 1:1
- นำส่วนผสมที่ได้ทาให้ทั่วบริเวณแผลที่ถาก โดยทาเพียงครั้งเดียว
จุดเด่นสำคัญของเทคโนโลยีนี้คือ ต้นทุนการใช้ชีวภัณฑ์เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีอยู่ที่ประมาณ 500 บาทต่อไร่ต่อปีเท่านั้น ซึ่งต่ำกว่าการใช้สารเคมีที่มีต้นทุนเฉลี่ย 1,800 บาทต่อไร่ต่อปี ทำให้เกษตรกรสามารถลดต้นทุนได้ถึง 1,300 บาทต่อไร่ต่อปี
ปัจจุบัน กรมวิชาการเกษตรได้เร่งถ่ายทอดองค์ความรู้และเทคโนโลยีการใช้ชีวภัณฑ์เห็ดเรืองแสงสิรินรัศมีนี้ ให้กับเจ้าหน้าที่ในส่วนภูมิภาคกว่า 46 ศูนย์ และสำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรทั้ง 8 เขตทั่วประเทศ เพื่อให้เจ้าหน้าที่เหล่านี้เป็นผู้ขยายผลความรู้สู่เกษตรกรในพื้นที่ต่อไป มั่นใจว่าเทคโนโลยีนี้จะเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้เกษตรกรเข้าถึงทางเลือกที่ปลอดภัย ลดการพึ่งพาสารเคมี และสนับสนุนเป้าหมายการเกษตรยั่งยืนของประเทศไทย
ผู้สนใจสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ กลุ่มวิจัยโรคพืช สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร โทร. 0-2579-9581