ชลบุรี – องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย โดยสวนสัตว์เปิดเขาเขียว ร่วมกับ บริษัท บางจาก ศรีราชา จำกัด (มหาชน) และ สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ GISTDA ประกาศความร่วมมือครั้งสำคัญภายใต้โครงการ “ชีวานุรักษ์: พันธกิจเพื่อความหลากหลายทางชีวภาพ” เพื่อเดินหน้าภารกิจฟื้นฟูประชากรนกกาฮัง ซึ่งเป็นนกเงือกขนาดใหญ่ที่เคยสูญหายไปจากป่าธรรมชาติในภาคเหนือของประเทศไทยนานกว่า 20 ปี

นายณรงวิทย์ ชดช้อย ผู้อำนวยการสวนสัตว์เปิดเขาเขียว เปิดเผยว่า โครงการนี้ถือเป็นความท้าทายอย่างยิ่งในการอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรสัตว์ป่าภาคเหนือ ซึ่งต้องอาศัยความรู้ทางวิชาการ ความทุ่มเท และความร่วมมือจากหลายภาคส่วน สวนสัตว์เปิดเขาเขียวในฐานะหน่วยงานที่มีความเชี่ยวชาญด้านการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์ป่า ได้ดำเนินการเพาะเลี้ยงนกเงือก รวมทั้งนกกาฮัง ในสภาพแวดล้อมที่ใกล้เคียงธรรมชาติ เพื่อเตรียมความพร้อมก่อนที่จะนำกลับคืนสู่ป่า และได้เริ่มทดลองนำนกปล่อยคืนสู่ธรรมชาติมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2565

ความสำเร็จของโครงการฟื้นฟูขึ้นอยู่กับความสามารถของนกในการปรับตัวและใช้ชีวิตในป่าจริง ความร่วมมือจากภาคเอกชนและหน่วยงานด้านเทคโนโลยีจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญ โดย บริษัท บางจาก ศรีราชา จำกัด (มหาชน) และ GISTDA ได้ผนึกกำลังนำความรู้ความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ มาช่วยในการพัฒนาอุปกรณ์ติดตามตัวนกกาฮัง

อุปกรณ์ติดตามตัวนี้ถูกออกแบบให้มีน้ำหนักเบา ราคาประหยัด และใช้เทคโนโลยีจากดาวเทียมและอวกาศในการส่งสัญญาณ เพื่อให้นักวิจัยสามารถติดตามพฤติกรรมการใช้ชีวิต การเคลื่อนที่ และพื้นที่หากินของนกกาฮังที่ถูกปล่อยคืนสู่ธรรมชาติได้อย่างแม่นยำและต่อเนื่อง ซึ่งข้อมูลที่ได้จะมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการศึกษาวิจัย วางแผนการอนุรักษ์ และประเมินผลความสำเร็จของโครงการในระยะยาว

เมื่อเร็วๆ นี้ ในวันที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2568 คณะทำงานได้นำแบบจำลองของอุปกรณ์ติดตามตัวมาติดตั้งและทดสอบการใช้งานจริงกับนกกาฮัง จำนวน 2 ตัว เป็นเพศผู้และเพศเมีย ภายในพื้นที่ของสวนสัตว์เปิดเขาเขียว เพื่อประเมินระดับการยอมรับและความสบายตัวของนกต่ออุปกรณ์ ก่อนที่จะเข้าสู่กระบวนการปล่อยคืนสู่ธรรมชาติแบบ Soft Release ณ อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน จังหวัดลำปาง

นกกาฮังคู่ที่จะถูกปล่อยที่อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อนในครั้งนี้ ถือเป็นนกคู่ที่ 4 ที่เข้าร่วมโครงการทดลองปล่อยในพื้นที่ภาคเหนือ แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของทุกภาคส่วนในการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง เพื่อฟื้นฟูประชากรนกกาฮัง และเสริมสร้างความหลากหลายทางชีวภาพให้กับผืนป่าไทย ซึ่งไม่เพียงแต่จะเป็นการคืนสมดุลให้กับระบบนิเวศ แต่ยังเป็นการมอบอนาคตที่ยั่งยืนให้กับสัตว์ป่าหายากเหล่านี้ด้วย

โครงการ “ชีวานุรักษ์: พันธกิจเพื่อความหลากหลายทางชีวภาพ” นี้ แสดงให้เห็นถึงพลังของความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และภาควิชาการ ในการนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้เพื่อประโยชน์ในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและสัตว์ป่า ทุกภาคส่วนสามารถมีส่วนร่วมและเป็นกำลังใจในภารกิจครั้งสำคัญนี้ เพื่อร่วมกันคืนชีวิตให้กับธรรมชาติและสัตว์ป่าไทยอย่างยั่งยืน