กรุงเทพฯ – เรื่องราวสุขภาพที่หลายคนอาจมองข้าม กลับกลายเป็นอันตรายถึงชีวิต เมื่อแพทย์จากเพจดังออกมาเปิดเผยเคสผู้ป่วยที่มีพฤติกรรมละเลยสุขอนามัยช่องปากอย่างรุนแรง จนนำไปสู่การติดเชื้อร้ายแรงในปอด

พญ.อรวรรณ วงศ์สมบัติ หรือ ‘หมอแกว’ และ นพ.ธนากร วงศ์สมบัติ หรือ ‘หมอแนต’ แพทย์ผู้ให้ความรู้ผ่านแฟนเพจเฟซบุ๊ก เรียนหมอ by หมอแกว หมอแนต ได้โพสต์แบ่งปันประสบการณ์จากเคสผู้ป่วยรายหนึ่ง เพื่อเป็นอุทาหรณ์เตือนใจให้กับประชาชน ถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพช่องปากที่ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในช่องปากเท่านั้น แต่สามารถส่งผลกระทบต่ออวัยวะภายในที่สำคัญได้

เคสที่ถูกยกมาเป็นตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยชายไทยรายหนึ่ง ซึ่งมีประวัติการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ และที่สำคัญคือ ละเลยการแปรงฟันอย่างสิ้นเชิง เขามาพบแพทย์ด้วยอาการน่าเป็นห่วงคือ มีไข้สูง และหายใจหอบเหนื่อยอย่างรุนแรง

เมื่อทีมแพทย์ทำการตรวจวินิจฉัยเบื้องต้นและส่งผู้ป่วยไปทำการเอกซเรย์ปอด ก็ต้องพบกับภาพที่น่าตกใจอย่างยิ่ง ภาพเอกซเรย์แสดงให้เห็นถึง ‘โพรงหนอง’ ขนาดใหญ่ที่ก่อตัวขึ้นในเนื้อปอด ซึ่งในทางการแพทย์จะเห็นเป็น ‘air-fluid level’ หรือระดับของเหลวที่ปะปนกับอากาศภายในโพรงอย่างชัดเจน บ่งชี้ถึงการมีหนองสะสมอยู่จำนวนมาก

ด้วยประสบการณ์และความสงสัยถึงสาเหตุของการติดเชื้อในปอดที่รุนแรงเช่นนี้ แพทย์จึงทำการตรวจสุขภาพช่องปากของผู้ป่วยรายนี้อย่างละเอียด และสิ่งที่พบก็เป็นไปตามคาด… สภาพฟันในปากของผู้ป่วยอยู่ในขั้นวิกฤต ฟันผุเกือบทุกซี่ มีร่องรอยของการติดเชื้อและฝีหนองบริเวณรากฟัน ซึ่งเป็นแหล่งสะสมของเชื้อแบคทีเรียจำนวนมหาศาล

ทีมแพทย์อธิบายเชื่อมโยงว่า การติดเชื้อแบคทีเรียที่เกิดขึ้นบริเวณรากฟัน จากปัญหาฟันผุและฝีหนองที่ไม่ได้รับการรักษา สามารถลุกลามเข้าสู่กระแสเลือด หรือแพร่กระจายผ่านทางเนื้อเยื่อและช่องว่างต่างๆ ในร่างกาย ไปยังอวัยวะที่อยู่ห่างไกลออกไปได้ ซึ่งในกรณีนี้ เชื้อแบคทีเรียได้เดินทางไปถึงปอดและก่อให้เกิดการอักเสบอย่างรุนแรง จนกลายเป็นโพรงหนองขนาดใหญ่ หรือที่เรียกว่า ‘ฝีในปอด’ (Lung Abscess)

การมีฝีในปอดเป็นภาวะที่อันตรายอย่างยิ่ง หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น ปอดอักเสบติดเชื้อรุนแรง ลิ่มเลือดอุดตัน หรือแม้กระทั่งภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

สำหรับแนวทางการรักษาผู้ป่วยรายนี้ เนื่องจากมีหนองปริมาณมากในปอด ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของอาการหอบเหนื่อย แพทย์จึงจำเป็นต้องทำการ ‘เจาะใส่สายระบายหนอง’ ออกจากปอดโดยตรง เพื่อลดปริมาณเชื้อและหนอง พร้อมกับให้ยาปฏิชีวนะ (ยาฆ่าเชื้อ) ทางหลอดเลือดในปริมาณสูงและต่อเนื่อง เพื่อกำจัดเชื้อแบคทีเรียที่ก่อปัญหา

หลังจากอาการทางปอดเริ่มดีขึ้น และควบคุมการติดเชื้อได้แล้ว ขั้นตอนต่อไปที่สำคัญอย่างยิ่ง คือการจัดการกับต้นตอของปัญหา นั่นคือสภาพฟันและช่องปากที่ย่ำแย่ ทีมแพทย์จึงได้ส่งตัวผู้ป่วยรายนี้ต่อไปยังแผนกทันตกรรม เพื่อทำการรักษาฟันผุและปัญหาอื่นๆ ในช่องปากอย่างเหมาะสมต่อไป

กรณีศึกษาจากเพจ ‘เรียนหมอ by หมอแกว หมอแนต’ นี้ เป็นเครื่องย้ำเตือนให้เห็นถึงความเชื่อมโยงที่ไม่ควรมองข้ามระหว่างสุขภาพช่องปากกับสุขภาพร่างกายโดยรวม ปัญหาเล็กๆ น้อยๆ อย่างฟันผุหรือเหงือกอักเสบ หากถูกละเลย อาจกลายเป็นสาเหตุของโรคร้ายแรงในอวัยวะอื่นได้

แพทย์จึงขอแนะนำให้ทุกคนใส่ใจดูแลสุขภาพช่องปากอย่างสม่ำเสมอ ด้วยการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ใช้ไหมขัดฟัน และเข้ารับการตรวจสุขภาพช่องปากกับทันตแพทย์เป็นประจำทุก 6 เดือน ถึง 1 ปี เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาตั้งแต่เนิ่นๆ ก่อนที่จะลุกลามจนยากเกินควบคุมและส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาว.