สมุทรสงคราม เดินหน้า ‘ลงแขกลงคลอง’ ล่าปลาหมอคางดำกว่าครึ่งตัน หวังฟื้นฟูแหล่งน้ำและสร้างรายได้ชุมชน

สมุทรสงคราม, ประเทศไทย – ในความพยายามอย่างต่อเนื่องที่จะจัดการปัญหาปลาหมอคางดำซึ่งเป็นปลาต่างถิ่นที่ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศในแหล่งน้ำ ประมงจังหวัดสมุทรสงครามได้เดินหน้าจัดกิจกรรม “ลงแขกลงคลอง” เป็นครั้งที่ 6 ในปี 2568 ตามนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และกรมประมง กิจกรรมนี้มีเป้าหมายหลักเพื่อลดจำนวนปลาหมอคางดำขนาดใหญ่ในแหล่งน้ำให้มากที่สุด เพื่อตัดวงจรการแพร่ระบาดและฟื้นฟูความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่

นายวิรัตน สนิทมัจโร ประมงจังหวัดสมุทรสงคราม เปิดเผยว่า การแพร่ระบาดของปลาหมอคางดำยังคงเป็นปัญหาสำคัญที่ต้องเร่งแก้ไข เพื่อบรรเทาผลกระทบต่อระบบนิเวศและสัตว์น้ำพื้นถิ่น การจัดกิจกรรม “ลงแขกลงคลอง” จึงเป็นหนึ่งในยุทธศาสตร์สำคัญที่ใช้ในการควบคุมและกำจัดปลาชนิดนี้อย่างมีประสิทธิภาพ

ล่าสุด ประมงจังหวัดสมุทรสงคราม ได้ร่วมกับหน่วยงานพันธมิตรในพื้นที่ ทั้ง กอ.รมน. สมุทรสงคราม, ศูนย์ประสานงานประมงชายแดนทางทะเล (ศรชล.), ตำรวจภูธร และคณะกรรมการขับเคลื่อนนโยบายของกรมประมง ลงพื้นที่คลองหมื่นหาญ ตำบลลาดใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม เพื่อดำเนินกิจกรรม โดยใช้วิธีการผสมผสานระหว่างการใช้อวนทับตลิ่งควบคู่ไปกับการโรยกากชา ซึ่งเป็นวิธีที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการจับปลาหมอคางดำได้อย่างมาก

จากการจัดกิจกรรมในครั้งนี้ ทีมงานสามารถจับปลาหมอคางดำได้เป็นจำนวนมากถึง 545 กิโลกรัม นอกจากนี้ยังพบปลากระบอกซึ่งเป็นปลาพื้นถิ่นอีก 1 กิโลกรัม โดยปลาที่จับได้ทั้งหมดจะถูกนำไปใช้ประโยชน์เพื่อลดการสูญเปล่าและสร้างมูลค่าเพิ่ม

สำหรับปลาหมอคางดำจำนวน 163 กิโลกรัม ได้ถูกส่งต่อไปยังศูนย์วิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่งสมุทรสงคราม เพื่อนำไปใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตเหยื่อเลี้ยงสัตว์น้ำ เช่น นำไปผลิตน้ำหมักสำหรับเป็นอาหารเลี้ยงโรติเฟอร์ ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่ใช้เป็นอาหารเลี้ยงตัวอ่อนของปลาและสัตว์น้ำอื่นๆ รวมถึงอาร์ทีเมีย หรือไรแดง ซึ่งมีความสำคัญในห่วงโซ่อาหารของการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ

ส่วนปลาหมอคางดำที่เหลืออีก 383 กิโลกรัม ได้ส่งมอบให้กับสถานีพัฒนาที่ดินสมุทรสงคราม เพื่อนำไปเข้าสู่กระบวนการผลิตเป็นน้ำหมักชีวภาพคุณภาพสูง ซึ่งมีประโยชน์อย่างยิ่งในการปรับปรุงบำรุงดินและส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืชในแปลงเพาะปลูกของเกษตรกร

นอกจากการนำไปใช้ประโยชน์ในด้านการเกษตรและการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำแล้ว ปลาหมอคางดำยังถูกส่งเสริมให้นำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อาหารต่างๆ เพื่อสร้างรายได้เสริมให้กับชุมชน แนวทางนี้ได้รับการสนับสนุนจากคณะทำงานและเจ้าหน้าที่กองวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมสัตว์น้ำที่ให้คำแนะนำและติดตามผลอย่างใกล้ชิดแก่เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ โดยผลิตภัณฑ์แปรรูปจากปลาหมอคางดำ อาทิ ปลาร้า, แจ่วบอง, น้ำพริกเผาปลาร้า, ปลาส้ม และน้ำพริกปลาร้าทรงเครื่อง ได้รับความนิยมและมีการนำไปจำหน่ายในตลาดชุมชน

โครงการแปรรูปนี้มีกลุ่มเกษตรกรและองค์กรชุมชนที่เข้าร่วมอย่างแข็งขัน ได้แก่ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรวิถีใหม่ร่วมใจพัฒนาบ้านคลองตาจ่า และองค์กรชุมชนประมงท้องถิ่น กลุ่มตกกุ้งบางพรม ซึ่งได้ผนึกกำลังกับกลุ่มแม่บ้านอาสาพัฒนาบ้านปังปืน ความร่วมมือนี้ไม่เพียงช่วยจัดการปัญหาปลาหมอคางดำ แต่ยังช่วยสร้างรายได้และยกระดับคุณภาพชีวิตให้กับสมาชิกในชุมชนอีกด้วย

ประมงจังหวัดสมุทรสงคราม ยืนยันว่าจะไม่หยุดยั้งในการบูรณาการการทำงานร่วมกับทุกภาคส่วนเพื่อควบคุมและกำจัดปลาหมอคางดำอย่างเข้มข้นต่อไป พร้อมทั้งจะค้นหาและพัฒนาแนวทางใหม่ๆ ในการจัดการปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อเป้าหมายสูงสุดคือการฟื้นฟูระบบนิเวศ คืนความอุดมสมบูรณ์และความหลากหลายทางชีวภาพให้กับแหล่งน้ำในสมุทรสงคราม ควบคู่ไปกับการเปลี่ยนปัญหาจากปลาต่างถิ่นให้กลายเป็นโอกาสทางเศรษฐกิจที่ยั่งยืนสำหรับเกษตรกรและชุมชนในพื้นที่