กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เร่งเดินหน้าแก้ไขปัญหาชาวต่างชาติที่ใช้ช่องโหว่วีซ่านักศึกษาเพื่อลักลอบเข้ามาทำงานในประเทศไทยอย่างผิดกฎหมาย พร้อมเตรียมปรับแก้กฎหมายหลายฉบับภายในสัปดาห์หน้าเพื่อเพิ่มอำนาจในการเอาผิดมหาวิทยาลัยที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ด้านรัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว. ได้ขอบคุณ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่ช่วยกระตุ้นให้เกิดกระแสสังคมและประชาชนให้ความสนใจในประเด็นนี้

เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2568 ที่กระทรวง อว. น.ส.ศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว. พร้อมด้วย นายศุภชัย ใจสมุทร ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวง อว. และ ศ.ดร.ศุภชัย ปทุมนากุล ปลัดกระทรวง อว. ได้รับหนังสือร้องเรียนจาก นายวิโรจน์ ลักขณาอดิศร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ พรรคประชาชน และนายเอกราช อุดมอำนวย สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร พรรคประชาชน

หนังสือร้องเรียนดังกล่าว ขอให้กระทรวง อว. ตรวจสอบข้อเท็จจริง และเร่งหามาตรการแก้ไขและป้องกัน กรณีที่ปรากฏว่ามีมหาวิทยาลัยบางแห่งให้วีซ่านักศึกษาแก่ชาวต่างชาติ เพื่อให้สามารถลักลอบเข้ามาประกอบวิชาชีพวิศวกรรม หรือประกอบอาชีพอื่นใดภายในประเทศโดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งถือเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายและอาจส่งผลกระทบต่อตลาดแรงงานและสังคมไทย

น.ส.ศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว. กล่าวชี้แจงว่า กระทรวง อว. ได้มีการติดตาม ตรวจสอบ และเฝ้าระวังปัญหาการที่มหาวิทยาลัยบางแห่งเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องกับการที่คนต่างชาติใช้ช่องทางวีซ่านักศึกษาเพื่อลักลอบเข้ามาทำงานในประเทศไทยมาอย่างต่อเนื่อง แต่การดำเนินงานอาจไม่ได้มีการเปิดเผยต่อสาธารณะมากนัก เพื่อไม่ให้มหาวิทยาลัยที่กำลังเฝ้าระวังอยู่ไหวตัวทัน ซึ่งจะทำให้การเข้าถึงหลักฐานทำได้ยากขึ้น

รัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว. ยอมรับว่า ปัญหาหนึ่งที่ทำให้การดำเนินการกับมหาวิทยาลัยที่กระทำผิดเป็นไปได้ยากในขณะนี้ คือข้อกฎหมายในปัจจุบันที่ยังไม่เอื้ออำนวยให้กระทรวง อว. มีอำนาจโดยตรงในการเข้าจัดการปัญหาดังกล่าวได้อย่างเด็ดขาด อย่างไรก็ตาม ได้เตรียมการแก้ไขกฎหมายหลายฉบับที่เกี่ยวข้อง และคาดว่าจะมีการปรับแก้และมีผลบังคับใช้ในสัปดาห์หน้า ซึ่งจะช่วยให้กระทรวง อว. มีเครื่องมือทางกฎหมายที่แข็งแกร่งขึ้นในการจัดการกับปัญหานี้

น.ส.ศุภมาส ได้กล่าวขอบคุณ นายวิโรจน์ ลักขณาอดิศร สส. พรรคประชาชน ที่ได้เข้ามาช่วยกระตุ้นให้เกิดกระแสสังคม ทำให้ประชาชนให้ความสนใจและร่วมกันจับตาดูปัญหาดังกล่าว ซึ่งเป็นการสนับสนุนการทำงานของกระทรวง อว. ได้เป็นอย่างดี ทั้งนี้ ที่ผ่านมากระทรวง อว. ก็ได้ดำเนินการตามมาตรการต่างๆ กับมหาวิทยาลัยหลายแห่งที่พบว่ามีปัญหาหรือกระทำความผิดมาอย่างต่อเนื่องแล้ว

ความเคลื่อนไหวล่าสุด ในช่วงบ่ายวันเดียวกัน รัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว. พร้อมด้วยผู้บริหารระดับสูงของกระทรวง อว. มีกำหนดการประชุมร่วมกับผู้บัญชาการสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง (สตม.) และผู้บังคับบัญชาระดับสูงของ สตม. เพื่อหารือและร่วมกันออกมาตรการต่างๆ ที่จะช่วยสกัดกั้นและป้องกันการกระทำผิดในลักษณะนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ด้าน นายวิโรจน์ ลักขณาอดิศร สส. พรรคประชาชน ได้กล่าวขอบคุณ น.ส.ศุภมาส รัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว. ที่ได้ดำเนินการตรวจสอบปัญหาทันทีหลังจากที่ทราบข่าวเพียง 1 วัน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความใส่ใจและเร่งด่วนในการแก้ไขปัญหา

นายวิโรจน์ ยังได้ให้ข้อมูลถึงรูปแบบการกระทำผิดของมหาวิทยาลัยที่อาจแบ่งออกเป็น 2 รูปแบบหลัก คือ มหาวิทยาลัยที่อาจกระทำผิดโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ โดยมีเอเจนซี่เป็นผู้พาชาวต่างชาติเข้ามาศึกษา แต่เมื่อได้รับวีซ่านักศึกษาแล้วก็หายไป ไม่ได้มาเรียนจริง ซึ่งบางมหาวิทยาลัยอาจยังไม่ทราบถึงผลกระทบในทางลบที่จะตามมา สถานภาพนักศึกษาจึงสิ้นสุดไปตามอายุโดยไม่ได้มีการประสานแจ้ง สตม. เพื่อเพิกถอนวีซ่า และอีกกรณีคือ มหาวิทยาลัยที่มีเจตนาใช้เป็นช่องทางในการนำเข้าคนต่างชาติเข้ามาทำงานโดยอาศัยวีซ่านักศึกษาเป็นเครื่องมือ ซึ่งถือเป็นความผิดโดยเจตนา โดยเชื่อว่ากระทรวง อว. คงมีหลักฐานในส่วนนี้อยู่แล้ว แต่ยังไม่สามารถเปิดเผยได้ในขณะนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้การเข้าถึงหลักฐานอื่นๆ เป็นไปด้วยความยากลำบาก