ลำปาง – นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานในพิธีเปิดโครงการสำคัญด้านสุขภาพสองโครงการ ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์ลำปาง จังหวัดลำปาง ได้แก่ โครงการขับเคลื่อน “พระสงฆ์ปลอดโรค NCDs สุขภาพดีทั่วไทย ภาคเหนือ” และโครงการ “รักษ์ไต ล้านนา R1” โดยมีผู้บริหารกระทรวงสาธารณสุข ผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง และผู้เกี่ยวข้องเข้าร่วม เพื่อยกระดับสุขภาพของพระสงฆ์และประชาชน ลดความเสี่ยงจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) และโรคไตเรื้อรัง ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญด้านสาธารณสุขของไทย

นายสมศักดิ์กล่าวว่า ปัญหาสุขภาพของพระสงฆ์ โดยเฉพาะโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง และอ้วน เป็นเรื่องที่กระทรวงสาธารณสุขให้ความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้พระสงฆ์สามารถปฏิบัติศาสนกิจได้อย่างเต็มที่ จากข้อมูลปี 2566 พบว่า พระสงฆ์กว่า 78% มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อ NCDs และมีสภาวะสุขภาพที่น่ากังวล เช่น ไขมันในเลือดสูง 55%, อ้วน 44%, ความดันโลหิตสูง 17%, และน้ำตาลในเลือดสูง 15%

ในปีงบประมาณ 2568 กระทรวงสาธารณสุขตั้งเป้าหมายถวายการตรวจคัดกรองและระบุพิกัดการเจ็บป่วยโรค NCDs ของพระสงฆ์ให้ได้ถึงร้อยละ 80 ของจำนวนพระสงฆ์ทั่วประเทศ เพื่อส่งเสริมการดูแลสุขภาพตนเอง ลดอัตราการป่วย และช่วยให้พระสงฆ์ที่อาพาธเข้าถึงการดูแลสุขภาพได้อย่างรวดเร็วและมีคุณภาพ

นอกจากนี้ นายสมศักดิ์ยังได้เปิดโครงการ “รักษ์ไต ล้านนา R1” ซึ่งมุ่งเน้นการป้องกันและควบคุมโรคไตเรื้อรัง ซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มโรค NCDs ที่สร้างภาระงบประมาณจำนวนมากให้กับประเทศ โดยชี้ว่า มาตรการที่มีประสิทธิภาพที่สุดคือการป้องกันที่ต้นเหตุ ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ทั้งการกินและการออกกำลังกาย

โรคไม่ติดต่อเรื้อรังเป็นปัญหาระดับชาติที่ส่งผลกระทบทางเศรษฐกิจอย่างมหาศาล ปัจจุบันมีผู้ป่วย NCDs ประมาณ 33 ล้านคน เสียชีวิตปีละกว่า 400,000 คน และมีผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มขึ้นปีละกว่า 2 ล้านคน สร้างความสูญเสียทางเศรษฐกิจกว่า 1 ล้านล้านบาทต่อปี หรือคิดเป็น 9.7% ของ GDP ขณะที่ค่าใช้จ่ายในการรักษาโรค NCDs โดย สปสช. ในปี 2567 สูงถึง 52% ของงบประมาณ สปสช. ทั้งหมด ซึ่งโรคเหล่านี้ส่วนใหญ่เกิดจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขเชื่อมั่นว่า โครงการ “รักษ์ไต ล้านนา R1” จะช่วยให้ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจในการดูแลสุขภาพไต ลดจำนวนผู้ป่วย ลดอัตราการเสียชีวิต และลดภาระงบประมาณของประเทศ พร้อมเชิญชวนประชาชน โดยเฉพาะผู้ป่วยเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และผู้สูงอายุ เข้ารับการตรวจคัดกรองโรคไตที่สถานพยาบาลใกล้บ้าน เพื่อป้องกันและลดความเสี่ยง

กระทรวงสาธารณสุขหวังว่า พระสงฆ์จะร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการเผยแพร่ความรู้ด้านสุขภาพ โดยเฉพาะการป้องกันโรค NCDs และโรคไต ไปสู่พุทธศาสนิกชนในฐานะพระนักเทศน์ เพื่อร่วมสร้างสังคมสุขภาพดีทั่วไทย