กำแพงเพชร – วัดบาง ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร เป็นวัดสำคัญที่ประดิษฐาน "หลวงพ่อเพชร" หนึ่งในพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นพระพุทธรูปสำริดศิลปะเชียงแสนที่มีอายุเก่าแก่กว่า 800 ปี องค์ใหญ่ที่สุดและยังคงความสมบูรณ์ที่สุดที่พบในประเทศไทย

เดิมทีหลวงพ่อเพชรประดิษฐานอยู่ในวิหารที่วัดบาง และโดยปกติจะไม่เปิดให้บุคคลทั่วไปเข้าสักการบูชา แต่ปัจจุบันวัดบางได้เปิดโอกาสให้พุทธศาสนิกชนและนักท่องเที่ยวที่มีจิตศรัทธา ได้เข้ากราบไหว้สักการะหลวงพ่อเพชรได้อย่างใกล้ชิด

ประวัติและการอัญเชิญหลวงพ่อเพชร

ย้อนไปในปี พ.ศ.2479 พระธรรมาธิมุตมุนี (หลวงพ่อผิว) อดีตเจ้าอาวาสวัดบาง และพระครูวิธานวชิรศาสตร์ (หลวงพ่อภา) ได้ร่วมกันอัญเชิญหลวงพ่อเพชร ซึ่งเดิมเป็นพระประธานในวิหารโบราณจากวัดตอม่อ มาประดิษฐานไว้ในอุโบสถวัดบาง ร่วมกับหลวงพ่อสุโขทัย

หลวงพ่อเพชร เป็นพระพุทธรูปเนื้อสำริด ศิลปะแบบเชียงแสนปางมารวิชัย ที่เรียกว่า "สิงห์ 1" มีขนาดหน้าตักกว้าง 2 ศอก 1 คืบ 5 นิ้ว สูง 3 ศอก 1 คืบ มีความเชื่อกันว่า หากใครได้มาสักการบูชาหลวงพ่อเพชร จะมีชีวิตที่ร่ำรวยมั่งคั่ง เจริญรุ่งเรือง

พุทธลักษณะอันงดงามตามแบบเชียงแสน

พระพุทธรูปสมัยเชียงแสน ได้รับอิทธิพลจากศิลปะปาละของอินเดีย มีพุทธลักษณะเด่นคือ พระพักตร์กลมอวบอ้วน พระหนุ (คาง) เป็นปุ่มยื่น เม็ดพระศกเป็นก้นหอยขนาดใหญ่ พระอุระนูนใหญ่ จีวรบางแนบไปกับพระวรกาย และที่สำคัญคือชายสังฆาฏิสั้น พาดอยู่เหนือราวพระอุระด้านซ้าย ประทับในปางมารวิชัย แบบขัดสมาธิเพชร ซึ่งหลวงพ่อเพชร วัดบาง มีพุทธลักษณะครบถ้วนตามแบบพระพุทธรูปสำริดสมัยเชียงแสน สิงห์หนึ่ง

ผู้เชี่ยวชาญด้านพุทธศิลป์หลายท่านต่างกล่าวถึงหลวงพ่อเพชรองค์นี้ว่า เป็น "อันซีนกำแพงเพชร" อย่างแท้จริง เพราะเป็นพระพุทธรูปเชียงแสนที่เก่าแก่ มีอายุยืนยาวกว่า 800 ปี และเป็นพระเนื้อสำริดองค์ใหญ่ที่สุดที่ยังคงความสมบูรณ์งดงาม แสดงถึงฝีมือช่างหลวงในอดีตที่เชื่อว่าผู้สร้างต้องเป็นระดับพระมหากษัตริย์หรือผู้มีบารมีสูงส่งเท่านั้น

จากปิดสู่เปิด: โอกาสในการสักการะ

แม้จะมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และพุทธศิลป์มายาวนาน แต่หลวงพ่อเพชรก็ไม่ได้เปิดให้ประชาชนทั่วไปสักการะโดยง่าย จนกระทั่งหลังจากวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ.2551 ประชาชนชาวกำแพงเพชรและผู้ศรัทธาจากทั่วสารทิศได้พากันขอให้ทางวัดเปิดโอกาสให้เข้าสักการะ

ปัจจุบัน พระครูวิเชียรคุณโชติ (ตุ่น อินทโชโต) หรือ "พระอาจารย์ตุ่น" เจ้าอาวาสวัดบางรูปปัจจุบัน และเจ้าคณะตำบลในเมือง-สระแก้ว เขต 1 ได้พิจารณาอนุญาตให้ชาวเมืองกำแพงเพชรและนักท่องเที่ยวทั่วไป สามารถเข้าสักการะหลวงพ่อเพชรได้ทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.00 – 20.00 น. ที่วิหารซึ่งเป็นที่ประดิษฐานองค์ท่าน

พระคาถาบูชาหลวงพ่อเพชร

สำหรับผู้ที่ต้องการสักการะหลวงพ่อเพชร สามารถใช้พระคาถาบูชา ดังนี้:

(ตั้งนะโม 3 จบ)
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ

(พระคาถาบูชา)
กาเยนะ วาจายะ เจตะสา วา วะชิรัง นามะ
ปะฏิมัง อิทธิปาฏิหาริยะกะรัง พุทธะรูปัง
อะหัง วันทามิ สัพพะโส สะทา โสตถี ภะวันตุ เม

(คำแปล)
"ข้าพเจ้าขอนมัสการองค์หลวงพ่อเพชร พระองค์ผู้ทรงไว้ซึ่งความศักดิ์สิทธิ์ ด้วยกายวาจาและใจ ขอความสุขความเจริญจงมีแก่ข้าพเจ้าตลอดทุกเมื่อเทอญ แล้วขอพรอันประเสริฐตามที่ปรารถนาในสิ่งที่ดีงามเพื่อความสงบสุขของชีวิตและครอบครัว สาธุ สาธุ สาธุ"

หลวงพ่อสุโขทัย พระประธานในอุโบสถ

นอกจากหลวงพ่อเพชรแล้ว ภายในอุโบสถของวัดบาง ยังเป็นที่ประดิษฐาน "หลวงพ่อสุโขทัย" ซึ่งเป็นพระประธานประจำอุโบสถ ที่มีพุทธลักษณะงดงามไม่แพ้กัน และเป็นอีกองค์ที่สำคัญของวัดบาง

พระคาถาบูชาหลวงพ่อสุโขทัย (ตั้งนะโม 3 จบ แล้วตามด้วย):
นะโมพุทธัสสะ นะโมธัมมัสสะ นะโมสังฆัสสะ นะมามิหังนะโมพุทธัสสะ นะโมธัมมัสสะ นะโมสังฆัสสะ นะมามิหัง
(คำแปล: ขอนอบน้อมต่อองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ขอนอบน้อมต่อพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธองค์ ขอนอบน้อมต่อพระสงฆ์สาวกพระพุทธองค์ ข้าพเจ้าขอนอบน้อมต่อหลวงพ่อสุโขทัยด้วยกาย วาจา ใจ)

ประวัติวัดบาง และที่ตั้ง

วัดบาง ตั้งอยู่ในย่านเศรษฐกิจใจกลางเมืองกำแพงเพชร มีที่ดินประมาณ 10 ไร่เศษ สันนิษฐานว่าชื่อ "วัดบาง" มาจากที่ตั้งซึ่งอยู่ใกล้คลองน้ำที่แยกจากแม่น้ำปิง เรียกบริเวณนั้นว่า "บาง" วัดแห่งนี้สร้างขึ้นราวปี พ.ศ.2420 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาประมาณ พ.ศ.2430 และในปี พ.ศ.2501 ได้รวมเอา "วัดกุฎีหงษ์" ซึ่งเป็นวัดร้างเข้ามารวมเป็นวัดเดียวกับวัดบาง

พื้นที่วัดเป็นที่ราบลุ่ม มีถนนล้อมรอบ การคมนาคมสะดวก อาคารเสนาสนะต่างๆ กระจายอยู่ภายในพื้นที่ โดยมีอุโบสถ ศาลาการเปรียญ กุฏิสงฆ์ และเจดีย์ 2 องค์ เป็นองค์ประกอบสำคัญ

การที่วัดบางเปิดให้เข้าสักการะหลวงพ่อเพชร ถือเป็นโอกาสอันดีสำหรับผู้ศรัทธาและผู้สนใจประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม ได้มาเยี่ยมชมความงดงามและความศักดิ์สิทธิ์ของพระพุทธรูปโบราณอันทรงคุณค่านี้ ที่กำแพงเพชร.