อุทัยธานี – วันที่ 7 พฤษภาคม 2568 ครบรอบ 32 ปี แห่งการมรณกาลของ พระครูอุทัยธรรมวิจัย หรือ หลวงพ่อฮวด ธัมมสาโร อดีตเจ้าอาวาสวัดอุโปสถาราม (วัดโบสถ์) พระเกจิอาจารย์ชื่อเสียงโด่งดังแห่งลุ่มน้ำสะแกกรัง จังหวัดอุทัยธานี ซึ่งท่านเป็นที่เคารพศรัทธาของศิษยานุศิษย์และพุทธศาสนิกชนทั่วสารทิศ ด้วยวัตรปฏิบัติที่งดงาม มีเมตตาธรรมสูง และมุ่งมั่นในการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน

หลวงพ่อฮวด เดิมชื่อ ฮวด โพธิ์เงิน เกิดเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2460 ที่บ้านบางกุ้ง อำเภอเมือง จังหวัดอุทัยธานี เป็นบุตรคนที่ 6 จากทั้งหมด 12 คน ของนายใช้และนางบุญรอด โพธิ์เงิน ในวัยเยาว์ท่านได้ศึกษาเล่าเรียนที่โรงเรียนวัดจักษา จนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 และได้ออกมาช่วยครอบครัวประกอบอาชีพ

ท่านตัดสินใจเข้าสู่ใต้ร่มกาสาวพัสตร์ โดยเข้าพิธีอุปสมบทเมื่อวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2495 ณ พัทธสีมาวัดอุโปสถาราม โดยมีพระราชอุทัยกวี (พุฒ สุทัตโต) เป็นพระอุปัชฌาย์ ได้รับฉายาว่า ธัมมสาโร ซึ่งหมายถึง ผู้มีธรรมเป็นแก่นสาร หลังจากอุปสมบท ท่านได้จำพรรษาที่วัดอุโปสถาราม ศึกษาพระธรรมวินัยและพระปริยัติธรรม จนสามารถสอบได้นักธรรมชั้นตรี โท และเอก

ในยุคนั้น หลวงพ่อป๊อก เกสโร เจ้าอาวาสวัดอุโปสถาราม มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักในฐานะพระเกจิผู้เรืองวิทยาคม ด้วยความเลื่อมใสและมีจิตใจใฝ่ในทางวิปัสสนากรรมฐานและวิทยาคมอยู่แล้ว หลวงพ่อฮวดจึงได้ฝากตัวเป็นศิษย์ และได้รับการถ่ายทอดวิชาต่างๆ รวมถึงวิชาการสักยันต์ 8 ทิศ อันโด่งดังจากหลวงพ่อป๊อกจนหมดสิ้น

หลังจากหลวงพ่อป๊อกมรณภาพในปี พ.ศ. 2498 หลวงพ่อฮวดได้รับแต่งตั้งเป็นผู้รักษาการแทนเจ้าอาวาส และต่อมาในปี พ.ศ. 2501 ก็ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดอุโปสถารามอย่างเป็นทางการ พร้อมทั้งเป็นเจ้าสำนักศาสนศึกษาและเป็นพระกรรมวาจาจารย์ ท่านยังได้รับตำแหน่งทางการปกครองคณะสงฆ์เรื่อยมา ทั้งเจ้าคณะตำบลสะแกกรัง และได้รับการแต่งตั้งเป็นพระอุปัชฌาย์ในเวลาต่อมา

ด้วยวัตรปฏิบัติที่เคร่งครัดในพระธรรมวินัย มีเมตตาธรรมสูง และความรู้แตกฉานทั้งทางปริยัติและปฏิบัติ ทำให้ชื่อเสียงของหลวงพ่อฮวดขจรขจายไปทั่วสารทิศ ในแต่ละวันมีญาติโยมจากทั่วประเทศเดินทางมากราบนมัสการอย่างไม่ขาดสาย เพื่อขอพรและรับวัตถุมงคลของท่าน โดยเฉพาะรูปหล่อโบราณ เหรียญฉลองสมณศักดิ์ และตะกรุด 8 ทิศ ซึ่งเป็นที่เลื่องลือในพุทธคุณด้านคงกระพันชาตรีและแคล้วคลาดปลอดภัย

หลวงพ่อฮวดได้นำปัจจัยจากการบริจาคของญาติโยมมาใช้ในการพัฒนาวัดอุโปสถารามและสาธารณประโยชน์ต่างๆ อย่างต่อเนื่อง อาทิ สร้างศาลาการเปรียญ สร้างกุฏิ บูรณะอุโบสถ สร้างอาคารเรียน สร้างสะพานคอนกรีตเสริมเหล็กข้ามแม่น้ำสะแกกรัง และสร้างถนนเชื่อมวัดกับสะพาน เป็นระยะทางกว่า 4 กิโลเมตร นอกจากนี้ท่านยังได้ปรับปรุงภูมิทัศน์ภายในวัดให้มีความร่มรื่น สงบเงียบ เหมาะแก่การปฏิบัติธรรม

ท่านได้ถ่ายทอดหลักธรรมคำสอนที่เรียบง่ายให้แก่ชาวบ้าน โดยเน้นย้ำถึงความสำคัญของการรักษาศีล 5 ซึ่งเป็นพื้นฐานของการดำเนินชีวิตที่จะนำมาซึ่งความเจริญรุ่งเรือง

หลวงพ่อฮวดได้อาพาธด้วยโรคเบาหวาน และมีอาการอ่อนเพลียเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลอุทัยธานี แม้อาการจะดีขึ้นในระยะหนึ่ง แต่ในที่สุด ท่านก็ได้มรณภาพลงอย่างสงบ เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2536 เวลา 18.40 น. สิริอายุ 76 ปี พรรษา 41

แม้เวลาจะผ่านไปกว่าสามทศวรรษ แต่คุณงามความดี วัตรปฏิบัติ และคำสอนของหลวงพ่อฮวด ธัมมสาโร ยังคงอยู่ในความทรงจำของศิษยานุศิษย์และชาวอุทัยธานีตลอดไป.