รัฐสภา, 7 พฤษภาคม 2568 – คณะกรรมาธิการวิสามัญเพื่อพิจารณาศึกษาและเสนอแนวทางการส่งเสริมกระบวนการสร้างสันติภาพเพื่อแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ สภาผู้แทนราษฎร หรือที่รู้จักกันในนาม “กมธ.ดับไฟใต้” ได้จัดการแถลงข่าวภายหลังการประชุม โดยมีนายจาตุรนต์ ฉายแสง สส.บัญชีรายชื่อ พรรคเพื่อไทย ในฐานะประธานคณะกรรมาธิการฯ เป็นผู้นำการแถลง เพื่อแสดงจุดยืนและข้อเสนอแนะต่อสถานการณ์ความรุนแรงระลอกล่าสุดที่เกิดขึ้นในพื้นที่.

นายจาตุรนต์กล่าวว่า โดยปกติคณะกรรมาธิการจะมุ่งเน้นการศึกษาและเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาระยะยาวในภาพรวม แต่เหตุการณ์ความรุนแรงที่เกิดขึ้นล่าสุดนั้นเป็นเรื่องที่สะเทือนใจอย่างยิ่ง และสร้างความกังวลให้กับประชาชนทั้งในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้และทั่วประเทศ ถึงความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน และความกังวลว่าความไม่สงบในอดีตอาจกลับมาหรือลุกลามบานปลาย.

คณะกรรมาธิการได้มีการหารือกันอย่างจริงจัง เพื่อร่วมกันแสดงความคิดเห็นที่เป็นประโยชน์ในการแก้ไขปัญหา และกระตุ้นให้สังคมไทยร่วมกันใช้สติและเหตุผลในการหาทางออกจากวิกฤตนี้ โดยมุ่งเน้นการคุ้มครองความปลอดภัยของประชาชน และการนำผู้กระทำผิดเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมโดยเร็วที่สุดและสอดคล้องกับหลักนิติธรรม.

นอกจากนี้ ยังเน้นย้ำถึงความสำคัญของกระบวนการพูดคุยสันติภาพ ซึ่งเริ่มเป็นรูปธรรมในปี 2556 และยังคงดำเนินอยู่ เพียงแต่มีการหยุดชะงักบ้างเมื่อมีการเปลี่ยนรัฐบาล ซึ่งต้องมีการตั้งคณะพูดคุยใหม่ คณะกรรมาธิการเข้าใจดีว่าปัญหาความขัดแย้งในชายแดนใต้มีความซับซ้อนและสะสมมายาวนาน จึงจำเป็นต้องมีการทบทวนแนวทางการแก้ไขปัญหาที่ผ่านมา เพื่อเรียนรู้จากทั้งความสำเร็จและข้อจำกัดต่างๆ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของรายงานที่คณะกรรมาธิการกำลังเร่งจัดทำ เพื่อเสนอต่อสภาและรัฐบาลต่อไป.

ทางด้าน น.ส.พรรณิการ์ วานิช กรรมการบริหารคณะก้าวหน้า ในฐานะโฆษกคณะกรรมาธิการฯ ได้อ่านแถลงการณ์อย่างเป็นทางการของ กมธ. ต่อสถานการณ์ความรุนแรงที่เพิ่มสูงขึ้นในพื้นที่ชายแดนใต้ โดยระบุถึงเหตุการณ์สังหารพลเรือน รวมถึงเด็ก ผู้สูงอายุ ผู้พิการ พระสงฆ์ และครูสอนศาสนา ซึ่งสร้างความสะเทือนใจอย่างกว้างขวางและทำให้สถานการณ์อยู่ในภาวะเปราะบางยิ่งขึ้น ประชาชนในพื้นที่ต้องอยู่ท่ามกลางความหวาดระแวง.

คณะกรรมาธิการฯ ขอแสดงจุดยืนต่อสถานการณ์ ดังนี้:

• 1. ประณามการใช้ความรุนแรง: กมธ.ขอประณามการใช้ความรุนแรงในทุกรูปแบบอย่างรุนแรง และขอแสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้งต่อทุกความสูญเสียที่เกิดขึ้น ขอให้หยุดการกระทำดังกล่าวโดยทันที การใช้ความรุนแรงถือเป็นการบ่อนทำลายกระบวนการสร้างสันติภาพอย่างรุนแรง
• 2. นำผู้กระทำผิดเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม: ยืนยันว่าต้องมีการนำผู้กระทำผิดเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมโดยเร็วที่สุด ดำเนินการตามหลักนิติธรรมและความโปร่งใส การให้ความเป็นธรรมต่อประชาชนที่ได้รับผลกระทบในทุกภาคส่วน จะเป็นบันไดขั้นแรกสู่การคลี่คลายสถานการณ์และลดความไม่ไว้วางใจ.
• 3. คุ้มครองความปลอดภัยประชาชน: ขอให้เจ้าหน้าที่รัฐดำเนินมาตรการอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด เพื่อให้ความคุ้มครองและความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนในพื้นที่.
• 4. สนับสนุนการพูดคุยสันติภาพ: ขอสนับสนุนให้ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายเข้ามามีส่วนร่วมในการพูดคุยสันติภาพ เพื่อยุติความรุนแรงและสร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการแสวงหาทางออกทางการเมืองร่วมกันอย่างสันติภายใต้กรอบรัฐธรรมนูญ.
• 5. สร้างสันติภาพอย่างยั่งยืน: ตระหนักว่าปัญหาความขัดแย้งมีความซับซ้อนและต้องการแนวทางสร้างสันติภาพในหลากหลายมิติ รวมถึงการมีส่วนร่วมของประชาชนทุกภาคส่วน กมธ.กำลังเร่งจัดทำรายงานข้อเสนอที่ครอบคลุมทั้งระยะสั้นและระยะยาวอย่างเป็นระบบ เพื่อเป้าหมายสันติภาพที่ยั่งยืนในชายแดนใต้.

การแถลงการณ์ครั้งนี้มีขึ้น ท่ามกลางความกังวลของสาธารณชนต่อเหตุการณ์รุนแรงที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องในพื้นที่ภาคใต้ตอนล่าง โดยคณะกรรมาธิการฯ หวังว่าจุดยืนและข้อเสนอแนะเหล่านี้จะเป็นส่วนสำคัญในการนำไปสู่การแก้ไขปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืนต่อไป.