เพชรบุรี – เมื่อวันที่ 25 เมษายน ที่ผ่านมา ณ เสถียรธรรมสถาน หุบเขาโพธิสัตว์ อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ได้จัดพิธีสำคัญอย่างยิ่งใหญ่ คือ พิธีอัญเชิญ ‘พระพุทธเจ้าห้าพระองค์’ ขึ้นประดิษฐานบนมงกุฎของพระอารยตารามหาโพธิสัตว์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ ‘ตารามหาสถูป’ โครงการสำคัญที่สืบสานปณิธานของแม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต

พิธีเริ่มต้นด้วยการนำของ พระครูวิจักษ์วัชรธรรม (ประจักษ์ ปัจจักโข) เจ้าคณะอำเภอแก่งกระจาน และเจ้าอาวาสวัดห้วยกวางจริง พร้อมคณะสงฆ์วัดห้วยกวางจริง ที่นำพาสาธุชนผู้มีจิตศรัทธาร่วมสวดมนต์เพื่อความเป็นสิริมงคล

จากนั้น ได้รับเกียรติจาก พระพรหมวชิรโพธิวงศ์ (วีรยุทธ์ วีรยุทฺโธ) เจ้าอาวาสวัดไทยพุทธคยา รัฐพิหาร สาธารณรัฐอินเดีย ซึ่งเป็นหัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย-เนปาล มาเป็นประธานฝ่ายสงฆ์ในพิธีอัญเชิญพระพุทธเจ้าห้าพระองค์ขึ้นประดิษฐาน

ในโอกาสเดียวกันนี้ พระพรหมวชิรโพธิวงศ์ ยังได้ปลูก ‘ต้นจามจุรีทรงปลูก’ ณ บริเวณลานธรรม ลานทอง ลานใจ ภายในหุบเขาโพธิสัตว์ และได้มอบผ้าป่าเพื่อเป็นปัจจัยร่วมสนับสนุนการดำเนินงานและสืบสานปณิธานของแม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต อีกด้วย

สำหรับโครงการสร้างพระอารยตารามหาโพธิสัตว์ขนาดใหญ่ ความสูง 21 เมตรนี้ มีเจตนารมณ์ริเริ่มโดยแม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต ตั้งแต่ปี 2562 สืบเนื่องมาจากประสบการณ์อันมีค่าในปี 2549 เมื่อท่านได้รับพระอารยตารามหาโพธิสัตว์องค์แรกซึ่งมีอายุเก่าแก่ถึง 2,000 ปี (เรียกว่า องค์ปฐม) จาก ดร.ฮง เชม เจ้าหน้าที่ระดับสูงขององค์การสหประชาชาติ ระหว่างที่ท่านไปบรรยายธรรมในการประชุมสันติภาพที่ประเทศแคนาดา แม่ชีศันสนีย์มีความเคารพและนับถือพระอารยตารามหาโพธิสัตว์อย่างยิ่ง โดยไม่แบ่งแยกนิกายทางพุทธศาสนา

ด้วยปณิธานในการเผยแผ่ศาสนาและสันติภาพที่ก้าวข้ามเชื้อชาติ ศาสนา มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 2000 ท่านแม่ชีศันสนีย์จึงมักอัญเชิญพระอารยตารามหาโพธิสัตว์องค์ปฐมนี้ไปในการบรรยายธรรมต่างๆ โดยเฉพาะกับผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ในโครงการ ‘จิตประภัสสรตั้งแต่นอนอยู่ในครรภ์’ และ ‘แม่อยู่ในคุกลูกอยู่ในครรภ์’ รวมถึงโครงการอื่นๆ เช่น โครงการปลุกหัวใจสังคมด้วยหัวใจโพธิสัตว์ และการมอบตาราอวอร์ดให้กับผู้ที่ทำงานรับใช้สังคมในรูปแบบต่างๆ ซึ่งท่านเรียกว่า ‘พระโพธิสัตว์ข้างถนน’ มาตั้งแต่ปี 2555

ต่อมาในปี พ.ศ. 2562 แม่ชีศันสนีย์ได้ตั้งใจที่จะสร้างพระอารยตารามหาโพธิสัตว์องค์ใหญ่ความสูง 21 เมตร เพื่อประดิษฐานที่เสถียรธรรมสถาน กรุงเทพมหานคร แต่เมื่อเกิดสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ท่านจึงปรับแนวคิดมาสร้าง ‘หุบเขาโพธิสัตว์’ ที่อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ให้เป็นศูนย์ปฏิบัติภาวนาที่ผู้คนจะได้อยู่ใกล้ชิดกับธรรมชาติและความจริงของชีวิต โครงการนี้รวมถึงการสร้างอาคารด้านล่างเพื่อเป็นฐานรองรับองค์พระอารยตารามหาโพธิสัตว์ เรียกรวมกันว่า ‘ตารามหาสถูป’ แม่ชีศันสนีย์ได้พิจารณาแบบโครงสร้างนี้ประมาณ 2 เดือนก่อนที่ท่านจะละสังขารกลับคืนสู่ธรรมชาติในวันที่ 7 ธันวาคม 2564

ปัจจุบัน การก่อสร้างตัวอาคาร ‘ตารามหาสถูป’ เพื่อสืบสานปณิธานของท่านได้มีความคืบหน้าไปแล้วกว่าร้อยละ 85 และคาดว่าจะแล้วเสร็จสมบูรณ์ภายในปี พ.ศ. 2568

สำหรับความหมายของ ‘พระพุทธเจ้าห้าพระองค์’ ในบริบทของพุทธศาสนานิกายมหายานและวัชรยานสายทิเบตนั้น มีความลึกซึ้งยิ่งนัก มิได้หมายถึงบุคคลในประวัติศาสตร์ แต่เป็น ‘ธรรมารมณ์’ หรือสภาวะแห่งจิตบริสุทธิ์ที่เกิดขึ้นเมื่อตรัสรู้ ตามคัมภีร์ตันตระ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แทนพลังแห่งจิตบริสุทธิ์และการแปรเปลี่ยนกิเลสทั้งหลายให้กลายเป็นปัญญา เปรียบเสมือนเป็นตัวแทนของธาตุทั้ง 5 คือ ดิน น้ำ อากาศ ไฟ ลม โดยมีลำดับการพิจารณาจากซ้ายไปขวา ดังนี้

1. พระรัตนสัมภวะ: เป็นสัญลักษณ์ของผู้ที่สามารถแปรเปลี่ยนกิเลสคือความหยิ่งยโส ให้กลายเป็นปัญญาแห่งความเสมอภาคและความอุดมสมบูรณ์ (ธาตุดิน)

2. พระอักโษภยะ: เป็นสัญลักษณ์ของผู้ที่สามารถแปรเปลี่ยนกิเลสคือความโกรธ ให้กลายเป็นปัญญาที่ชัดใสดุจกระจกเงา (ธาตุน้ำ)

3. พระไวโรจนะ: เป็นสัญลักษณ์ของผู้ที่สามารถแปรเปลี่ยนกิเลสคือความหลง ให้กลายเป็นปัญญาที่แท้แห่งธรรมธาตุ (อากาศธาตุ)

4. พระอมิตาภะ: เป็นสัญลักษณ์ของผู้ที่สามารถแปรเปลี่ยนกิเลสคือความโลภ ให้กลายเป็นปัญญาที่มีไมตรีจิตและกรุณา (ธาตุไฟ)

5. พระอโมฆสิทธิ: เป็นสัญลักษณ์ของผู้ที่สามารถแปรเปลี่ยนกิเลสคือความอิจฉา ให้กลายเป็นปัญญาแห่งการกระทำที่สำเร็จอย่างง่ายดายและเป็นประโยชน์ (ธาตุลม)

แนวคิดหลักในพุทธศาสนาสายวัชรยานเชื่อว่า การบรรลุพุทธภาวะ คือการแปรเปลี่ยนขันธ์ 5 ที่เรายึดมั่นว่าเป็นอัตตาตัวตน ให้กลายเป็นพลังงานอันบริสุทธิ์ และเปลี่ยนกิเลสทั้ง 5 ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), ทิฏฐิมานะ (ความเห็นผิดและถือตัว), ราคะ (ความกำหนัดยินดี), ริษยา (ความอิจฉา), และโทสะ (ความโกรธ) ให้กลายเป็นปัญญาอันบริสุทธิ์

สำหรับผู้มีจิตศรัทธาที่ต้องการร่วมสนับสนุนการสร้าง ‘ตารามหาสถูป’ โดยเฉพาะในส่วนของเครื่องทรงและดอกบัว สามารถร่วมบุญได้ที่ ชื่อบัญชี มูลนิธิเสถียรธรรมสถาน ธนาคารกสิกรไทย เลขที่บัญชี 796-2-02843-2 หรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม โทร. 0-2519-1119 และ 06-3216-0034