หมอเตือนภัย! พฤติกรรม ‘นั่งห้องน้ำนาน’ เสี่ยง 5 โรคร้ายที่คุณอาจไม่รู้ตัว

จากพฤติกรรมเล็กๆ น้อยๆ ที่หลายคนมองข้าม แต่กลับแฝงอันตรายต่อสุขภาพอย่างคาดไม่ถึง โดยเฉพาะการใช้เวลาในห้องน้ำนานๆ ซึ่งมักมาพร้อมกับการไถดูมือถือเพลินจนลืมเวลา ล่าสุด นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา ได้โพสต์ข้อความผ่านเพจเฟซบุ๊กส่วนตัว “หมอเจด” เพื่อเตือนภัยถึงความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น

นพ.เจษฎ์ ระบุว่า พฤติกรรม “นั่งแช่นานๆ ในห้องน้ำ” เป็นสิ่งที่หลายคนเป็นอยู่ และอาจทำให้ป่วยโดยไม่รู้ตัว โดยได้รวบรวม 5 โรคหลักๆ ที่มีความเสี่ยงสูงจากพฤติกรรมนี้ ซึ่งล้วนเป็นเรื่องใกล้ตัวกว่าที่คิด

5 โรคร้าย เสี่ยงจากการนั่งห้องน้ำนาน

• 1. ริดสีดวงทวาร: โรคยอดฮิตที่มาคู่กับการนั่งห้องน้ำนานๆ เพราะการนั่งในท่าขับถ่ายเป็นเวลานาน แม้จะไม่ได้เบ่งตลอด แต่ก็ทำให้เลือดไหลเวียนมาคั่งบริเวณหลอดเลือดดำรอบรูทวารมากขึ้น จนโป่งพองออกมาเป็นก้อน ในระยะแรกอาจมีเพียงเลือดออกหรือคัน แต่หากปล่อยไว้และไม่ปรับพฤติกรรม อาจรุนแรงถึงขั้นเจ็บปวด บวม หรือต้องผ่าตัดออก
• 2. ท้องผูก: การนั่งแช่นานๆ ไม่ได้ช่วยให้ขับถ่ายง่ายขึ้นอย่างที่หลายคนเข้าใจผิด แต่กลับทำให้ลำไส้เสียจังหวะการทำงาน และลดความไวต่อสัญญาณปวดถ่าย เมื่อกลั้นหรือรอนาน ลำไส้จะดูดน้ำกลับ ทำให้อุจจาระแข็ง ถ่ายยาก และต้องเบ่งนาน ซึ่งวนกลับไปเพิ่มความเสี่ยงริดสีดวงอีกทอด ท้องผูกเรื้อรังส่งผลเสียต่อคุณภาพชีวิต ทั้งเจ็บท้อง อึดอัด และความเครียด
• 3. ลำไส้แปรปรวน (IBS): แม้จะไม่มีหลักฐานยืนยันโดยตรงว่าการใช้มือถือในห้องน้ำเป็นสาเหตุหลักของ IBS แต่พฤติกรรมการนั่งนานจนเสียสมาธิกับการขับถ่าย ทำให้รู้สึกเหมือนถ่ายไม่สุด และมีอุจจาระตกค้าง อาจรบกวนจังหวะการทำงานของลำไส้ การที่ลำไส้และสมองสื่อสารกันตลอด (gut-brain axis) หากสัญญาณขับถ่ายเสียจังหวะบ่อยๆ หรือมีความเครียดสะสม อาจเป็นปัจจัยกระตุ้นให้อาการลำไส้แปรปรวนแย่ลงได้
• 4. กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแรง: การนั่งถ่ายนานๆ และการเบ่งบ่อยๆ เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแรงได้ กล้ามเนื้อส่วนนี้ทำหน้าที่สำคัญในการพยุงอวัยวะภายใน หากอ่อนแรงอาจนำไปสู่ภาวะมดลูกหย่อน กระเพาะปัสสาวะเลื่อน หรือมีปัญหาปัสสาวะเล็ด ซึ่งเป็นปัญหาระยะยาวที่อาจต้องได้รับการรักษาด้วยกายภาพบำบัดหรือการผ่าตัด
• 5. ติดเชื้อ: การใช้เวลานานในห้องน้ำ โดยเฉพาะห้องน้ำสาธารณะ หรือห้องน้ำที่ไม่สะอาดเพียงพอ เพิ่มความเสี่ยงในการสัมผัสและติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น E. coli หรือเชื้ออื่นๆ ที่อยู่บนพื้น โถส้วม หรือมือถือ เชื้อโรคสามารถเข้าสู่ร่างกายทางผิวหนัง ทวารหนัก หรือทางเดินปัสสาวะ โดยเฉพาะในผู้หญิงที่มีท่อปัสสาวะสั้นกว่า ทำให้มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ (UTI) สูงกว่าปกติ

นพ.เจษฎ์ ย้ำว่า การขับถ่ายที่ถูกต้องควรใช้เวลาไม่เกิน 5-10 นาที เท่านั้น หากใช้เวลานานกว่านั้น แสดงว่ากำลังใช้ห้องน้ำผิดวัตถุประสงค์ และควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทันที

วิธีดูแลตัวเองง่ายๆ แบบไม่ต้องรอป่วยก่อน:

• ฝึกเข้าห้องน้ำให้เป็นเวลา เพื่อสร้างสุขนิสัยที่ดีให้กับระบบขับถ่าย
• หลีกเลี่ยงการนำมือถือหรือสิ่งอื่นที่ทำให้เพลิดเพลินเข้าไปในห้องน้ำ เพื่อลดสิ่งรบกวนและจำกัดเวลาในการขับถ่าย

การใส่ใจกับพฤติกรรมการขับถ่ายเล็กๆ น้อยๆ นี้ เป็นจุดเริ่มต้นง่ายๆ ในการดูแลสุขภาพและป้องกันโรคต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นในระยะยาว.