สวนสัตว์เปิดเขาเขียว เดินหน้าครั้งสำคัญในโครงการวิจัยด้านการอนุรักษ์ช้างเอเชีย ด้วยการรีดและจัดเก็บน้ำเชื้อจากช้างเพศผู้ 4 เชือก เพื่อนำไปแช่แข็งสำหรับใช้ในการผสมเทียมในอนาคต ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญในการเพิ่มประสิทธิภาพการขยายพันธุ์และอนุรักษ์พันธุกรรมช้างไทยอย่างยั่งยืน

เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม 2568 ณ บริเวณโรงช้างเอเชีย ภายในสวนสัตว์เปิดเขาเขียว จังหวัดชลบุรี นายศรีศักดิ์ สุขชุ่ม ผู้ช่วยผู้อำนวยการสวนสัตว์เปิดเขาเขียว รักษาการแทนผู้อำนวยการสวนสัตว์เปิดเขาเขียว ได้เปิดเผยถึงความคืบหน้าของโครงการวิจัย “การพัฒนาองค์ความรู้เชิงลึกด้านการแช่แข็งน้ำเชื้อและแนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมเพื่อการอนุรักษ์พันธุกรรมและเพิ่มประสิทธิภาพการขยายพันธุ์ช้างเอเชีย” ซึ่งดำเนินการโดยสวนสัตว์เปิดเขาเขียว ร่วมกับสถาบันอนุรักษ์และวิจัยสัตว์

นายศรีศักดิ์ กล่าวว่า ภายใต้แผนงานด้านการอนุรักษ์และเพิ่มประชากรช้างไทยอย่างยั่งยืน ทางสวนสัตว์ฯ ได้ดำเนินการรีดและจัดเก็บน้ำเชื้อจากช้างเพศผู้สุขภาพดี จำนวน 4 เชือก ได้แก่ พลายเปี๊ยก พลายบิลลี่ พลายเขาเขียว และพลายมงคล โดยกระบวนการดังกล่าวได้ดำเนินการไปแล้วระหว่างวันที่ 8-9 พฤษภาคม 2568

วัตถุประสงค์หลักของการดำเนินการในครั้งนี้คือ การจัดเก็บน้ำเชื้อเพื่อนำไปแช่แข็งและสำรองไว้ใช้ในกระบวนการผสมเทียมในอนาคต การผสมเทียมถือเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการผสมพันธุ์ตามธรรมชาติ โดยเฉพาะในเรื่องของความเข้ากันได้ทางพันธุกรรม (Genetic Compatibility) นอกจากนี้ยังเป็นการเพิ่มทางเลือกและเพิ่มประสิทธิภาพในการวางแผนการขยายพันธุ์ช้างในระยะยาว ทำให้สามารถจัดการประชากรช้างในพื้นที่ปิดได้อย่างมีแบบแผนและรวดเร็วยิ่งขึ้น

โครงการวิจัยนี้ไม่เพียงแต่ดำเนินการโดยสวนสัตว์เปิดเขาเขียวเท่านั้น แต่ยังได้รับการสนับสนุนและความร่วมมือจากพันธมิตรที่สำคัญ เช่น โครงการคชอาณาจักร จังหวัดสุรินทร์ ซึ่งมีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์เกี่ยวกับช้างโดยตรง และสถาบันอนุรักษ์และวิจัยสัตว์ ทั้งหมดนี้อยู่ภายใต้การกำกับดูแลขององค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักที่มีบทบาทสำคัญในการอนุรักษ์พันธุกรรมสัตว์ป่าและส่งเสริมงานวิจัยด้านสัตววิทยาในประเทศไทย

นายศรีศักดิ์ ย้ำว่า การดำเนินการในลักษณะนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง ไม่ใช่แค่การเพิ่มจำนวนประชากรช้างเท่านั้น แต่ยังเป็นการสร้างองค์ความรู้เชิงลึกเกี่ยวกับชีววิทยาการสืบพันธุ์ของช้าง ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการวางแผนอนุรักษ์ในระดับประเทศและระดับสากล อีกทั้งยังเป็นการตอกย้ำบทบาทของสวนสัตว์ในฐานะมากกว่าแหล่งจัดแสดงสัตว์ แต่เป็นศูนย์กลางสำคัญด้านการอนุรักษ์ การวิจัย และการศึกษาเกี่ยวกับสัตว์ป่า ที่มีส่วนร่วมโดยตรงในการรักษาความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศ

โครงการนี้สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการอนุรักษ์สัตว์ป่า โดยเฉพาะช้างเอเชีย ซึ่งเป็นสัตว์สัญลักษณ์ของประเทศไทย และเป็นสัตว์ที่ต้องการการดูแลและบริหารจัดการประชากรอย่างรอบคอบเพื่อให้มั่นใจได้ถึงความอยู่รอดอย่างยั่งยืนในอนาคต.