กรุงเทพฯ – มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค โดยนิตยสารฉลาดซื้อ เปิดเผยผลทดสอบล่าสุดที่น่าตกใจ พบสีสังเคราะห์ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้กับอาหาร ในเครื่องดื่มชานมไทย หรือ Thai Milk Tea ถึง 15 แบรนด์ดังที่ทำการทดสอบ พร้อมชี้ 3 อันดับที่มีปริมาณสีสังเคราะห์ “Sunset yellow FCF” สูงสุด

รายงานผลการทดสอบดังกล่าวถูกเผยแพร่เมื่อวันที่ 26 เมษายนที่ผ่านมา โดยมูลนิธิเพื่อผู้บริโภคได้ดำเนินการเก็บตัวอย่างเครื่องดื่มชานมไทยจำนวน 15 ตัวอย่าง จากร้านเครื่องดื่มแบรนด์ดัง ในเดือนมีนาคม 2568 และนำส่งห้องปฏิบัติการที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน ISO 17025 เพื่อวิเคราะห์หาปริมาณสีสังเคราะห์ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้กับอาหารได้ โดยโครงการนี้ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เพื่อเฝ้าระวังและยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยของสินค้า

สำหรับ 15 แบรนด์เครื่องดื่มชานมไทยที่นำมาทดสอบ ได้แก่:

• ชาตรามือ (ChaTraMue)
• คาเฟ่ อเมซอน (Café Amazon)
• ออล คาเฟ่ (All Café)
• พันธุ์ไทย (Punthai)
• อินทนิล (Inthanin Coffee)
• ทรู คอฟฟี่ (True Coffee)
• Fire Tiger (เสือพ่นไฟ)
• อาริกาโตะ (ARIGATO)
• โอชายะ (Ochaya)
• คัดสรร (Kudsan)
• กาก้า (GAGA)
• การัน (Karun)
• ฉันจะกินชาเย็นทุกวัน
• ปังชา (Pang Cha)
• กูโรตีชาชัก

ผลการทดสอบที่พบมีประเด็นสำคัญดังนี้:

1. พบสีสังเคราะห์ (ซึ่งเป็นสีที่อนุญาตให้ใช้กับอาหาร) ใน ทุกตัวอย่าง ทั้ง 15 แบรนด์
2. พบสีสังเคราะห์ตั้งแต่ 1 – 4 ชนิด ได้แก่ Sunset yellow FCF, Tartrazine, Ponceau 4R และ Carmoisine or Azorubine
3. พบสีสังเคราะห์ Sunset yellow FCF ใน ทุกตัวอย่าง โดยมีปริมาณน้อยที่สุดคือ 7.90 มิลลิกรัม/กิโลกรัม และปริมาณสูงสุดที่พบคือ 291.41 มิลลิกรัม/กิโลกรัม

เครื่องดื่มชานมไทยที่พบสีสังเคราะห์ Sunset yellow FCF สูงสุด 3 อันดับแรก ได้แก่:

• ทรู คอฟฟี่ (True Coffee): ปริมาณ 291.41 มิลลิกรัม/กิโลกรัม
• กูโรตีชาชัก: ปริมาณ 250.20 มิลลิกรัม/กิโลกรัม
• ปังชา (Pang Cha): ปริมาณ 222.26 มิลลิกรัม/กิโลกรัม

นิตยสารฉลาดซื้อระบุว่า การเฝ้าระวังคุณภาพมาตรฐานของเครื่องดื่มชาไทยมีความจำเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากกระแสความนิยมที่เพิ่มขึ้น ทำให้ผลิตภัณฑ์มีหลากหลายประเภท แต่การกำกับควบคุมการผสมสีในชายังคงมีปัญหา ทั้งความชัดเจนเรื่องมาตรฐานเกณฑ์ควบคุมสี ปัญหาการแสดงฉลาก และผลต่อการบังคับใช้กฎหมาย

ดร. แก้ว กังสดาลอำไพ ที่ปรึกษานิตยสารฉลาดซื้อ กล่าวถึงอันตรายของวัตถุเจือปนอาหาร สีสังเคราะห์ว่า “ไม่มีคำว่าปลอดภัยในทางพิษวิทยาของสารเคมีที่เข้าสู่ร่างกายมนุษย์ มีแต่คำว่า เสี่ยง กล่าวคือ เสี่ยงมากหรือเสี่ยงน้อย ซึ่งใช้ในการประเมินด้วยตนเองว่า ยอมรับได้หรือไม่ที่จะเสี่ยงกินสารเจือปนที่ไม่ใช่สารอาหาร”

ข้อแนะนำสำหรับการเลือกชาปรุงสำเร็จในภาชนะบรรจุจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) คือ:

• เลือกสินค้าที่มีเลข อย.
• อ่านฉลากผลิตภัณฑ์ กรณีที่มีการใช้สีจะแสดงคำว่า “สีสังเคราะห์ หรือสีธรรมชาติ (INS…หรือ ชื่อของสี)
• เลือกเครื่องดื่มที่หลากหลายเพื่อลดการได้รับสีผสมอาหารชนิดเดิมซ้ำ ๆ

ขณะที่นิตยสารฉลาดซื้อมีข้อแนะนำสำหรับการเลือกบริโภคเครื่องดื่มชานมไทย (Thai milk tea) ดังนี้:

• บริโภคถ้วยขนาดเล็กก็เพียงพอเมื่อซื้อดื่ม ถ้าทำได้คือ ชงดื่มเอง ให้เลือกเฉพาะไม่มีสีผสมอาหารสังเคราะห์
• ไม่ดื่มบ่อยเกินไป
• เลือกชนิดหวานน้อย เพื่อให้เป็นไปตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุขคือ ลดความหวาน
• ไม่แนะนำให้เด็กดื่ม เพราะเด็กมีระบบการขับออกของสารแปลกปลอมที่อาจจะยังไม่สมบูรณ์

มูลนิธิเพื่อผู้บริโภคยังเน้นย้ำว่า หากมีการใช้สีมากกว่า 1 ชนิดขึ้นไป โอกาสที่สีจะมีปฏิสัมพันธ์ต่อกันย่อมเกิดขึ้นได้ และยากที่จะทำนายว่า ผลนั้นเป็นอันตรายต่อผู้บริโภคหรือไม่ เนื่องจากในการประเมินความเป็นพิษของสารเคมีนั้น เป็นการประเมินสารเดี่ยว ไม่เคยมีการประเมินสารที่เป็นของผสม