กรุงเทพฯ – กรมป่าไม้ โดยการสนับสนุนข้อมูลจากศูนย์วิจัยป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เผยผลการสำรวจข้อมูลสภาพพื้นที่ป่าไม้ประจำปี พ.ศ. 2567 พบว่า ประเทศไทยมีพื้นที่ป่าไม้รวมกว่า 101 ล้านไร่ คิดเป็นร้อยละ 31.46 ของพื้นที่ประเทศ แม้ภาพรวมในรอบปีที่ผ่านมาจะลดลงเล็กน้อย แต่มีข่าวดีที่หลายจังหวัดกลับมีพื้นที่ป่าไม้เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

รองศาสตราจารย์ ดร.วีระภาส คุณรัตนสิริ คณบดีบัณฑิตวิทยาลัย และอาจารย์ประจำภาควิชาการจัดการป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เปิดเผยว่า กรมป่าไม้ได้มอบหมายให้ศูนย์วิจัยป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มก. ร่วมกับส่วนสำรวจและวิเคราะห์ทรัพยากรป่าไม้ สำนักจัดการที่ดินป่าไม้ ดำเนินโครงการจัดทำข้อมูลสภาพพื้นที่ป่าไม้ ปี พ.ศ. 2567 เพื่อจัดทำแผนที่ป่าไม้ในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) สำหรับสนับสนุนการวางแผนนโยบายและการจัดการทรัพยากรป่าไม้ทั่วประเทศ

การสำรวจครั้งนี้ดำเนินการตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2567 ถึง เดือนมีนาคม 2568 โดยใช้ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม Sentinel-2 เป็นหลัก และใช้ข้อมูลจากดาวเทียม Landsat 8 และ Landsat 9 เป็นข้อมูลสนับสนุน เพื่อวิเคราะห์สถานภาพพื้นที่ป่าไม้ของประเทศไทยอย่างแม่นยำ

ตามนิยามที่ใช้ในการสำรวจ พื้นที่ป่าไม้หมายถึง พื้นที่ที่มีพืชพรรณประเภทไม้ยืนต้นปกคลุมเป็นผืนต่อเนื่องขนาดไม่น้อยกว่า 3.125 ไร่ รวมถึงทุ่งหญ้าและลานหินตามธรรมชาติที่อยู่ล้อมรอบพื้นที่ป่าไม้ โดยไม่รวมสวนยูคาลิปตัส พื้นที่วนเกษตร สวนผลไม้ สวนยางพารา และสวนปาล์ม ที่มีวัตถุประสงค์หลักไม่ใช่การผลิตเนื้อไม้

ผลการสำรวจสำหรับปี 2567 พบว่า ประเทศไทยมีพื้นที่ป่าไม้รวมทั้งสิ้น 101,785,271.58 ไร่ หรือคิดเป็น ร้อยละ 31.46 ของพื้นที่ประเทศ เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2566 พบว่าพื้นที่ป่าไม้ลดลง 32,884.17 ไร่ ในรอบ 1 ปีที่ผ่านมา อย่างไรก็ตาม พื้นที่ส่วนใหญ่ถึง 101,657,709.89 ไร่ ไม่มีการเปลี่ยนแปลง

รองศาสตราจารย์ ดร.วีระภาส กล่าวถึงสาเหตุของการเปลี่ยนแปลงว่า พื้นที่ป่าไม้ที่ลดลงส่วนใหญ่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน เช่น เปลี่ยนจากป่าเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ชุมชน หรือสิ่งปลูกสร้าง รวมถึงปัญหาไฟป่า แต่ในทางตรงกันข้าม เป็นที่น่ายินดีที่พบว่าหลายจังหวัดมีพื้นที่ป่าไม้เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด เช่น:

• เพชรบูรณ์: เพิ่มขึ้น 8,366.62 ไร่ (ร้อยละ 0.33)
• บุรีรัมย์: เพิ่มขึ้น 4,499.49 ไร่ (ร้อยละ 0.82)
• ระยอง: เพิ่มขึ้น 5,269.36 ไร่ (ร้อยละ 2.91)

สาเหตุที่ทำให้พื้นที่ป่าไม้ในจังหวัดเหล่านี้เพิ่มขึ้น มาจากการขยายตัวตามธรรมชาติของป่า รวมถึงการปลูกป่าเพื่อวัตถุประสงค์ทางเศรษฐกิจ เช่น สวนป่า และการปลูกป่าเพื่อการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ

ข้อมูลการสำรวจพื้นที่ป่าไม้ ปี 2567 นี้มีประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยสามารถนำข้อมูลขอบเขตพื้นที่ป่าไม้ไปซ้อนทับกับขอบเขตพื้นที่รับผิดชอบต่างๆ เช่น ป่าสงวนแห่งชาติ หรือพื้นที่อนุรักษ์ เพื่อใช้ในการวางแผนบริหารจัดการพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ข้อมูลที่ถูกจัดเก็บในระบบ GIS ยังสามารถให้บริการแก่หน่วยงานต่างๆ ได้อย่างสะดวกและรวดเร็วมากยิ่งขึ้น