กรุงเทพฯ (เอพี) — กองทัพไทยได้ยื่นคำร้องทางอาญาต่อนักวิชาการชาวอเมริกันที่ทำงานในประเทศไทย โดยกล่าวหาว่าเขาหมิ่นพระบรมเดชานุภาพของประเทศ ซึ่งเป็นความผิดที่อาจได้รับโทษจำคุกสูงสุด 15 ปี

พอล แชมเบอร์ส อาจารย์ด้านรัฐศาสตร์ เปิดเผยว่าตำรวจได้ไปที่สถานที่ทำงานของเขาที่มหาวิทยาลัยนเรศวร ในจังหวัดพิษณุโลก เมื่อเช้าวันศุกร์เพื่อส่งหมายจับและเรียกตัวเขาไปที่สถานีตำรวจท้องถิ่นเพื่อแจ้งข้อกล่าวหาอย่างเป็นทางการ

แชมเบอร์สกล่าวว่าเขาจะไปรายงานตัวในวันอังคารและหวังว่าจะได้รับการประกันตัว

“ตอนนี้ผมเหมือนอยู่ในภาวะไม่แน่นอน เพราะผมไปไหนไม่ได้ ผมไม่ควรทำ” เขากล่าวกับเอพี “ผมไม่รู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้น แต่ผมรู้สึกกังวล”

สำเนาใบเรียกของตำรวจที่เอพีได้เห็น ระบุว่ากองบัญชาการทหารภาคได้ยื่นข้อกล่าวหาต่อแชมเบอร์ส รวมถึงการละเมิดกฎหมายหมิ่นพระบรมเดชานุภาพและพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์

จดหมายฉบับนี้ซึ่งลงนามโดยผู้บังคับการตำรวจภูธรจังหวัดพิษณุโลก วัชรพงศ์ สิทธิรุ่งโรจน์ ระบุว่าศาลจังหวัดพิษณุโลกได้อนุมัติหมายจับเมื่อวันที่ 31 มีนาคม วัชรพงศ์ปฏิเสธไม่รู้เรื่องข้อกล่าวหาต่อแชมเบอร์สเมื่อแรกที่เอพีติดต่อ แต่เมื่อถูกถามเกี่ยวกับลายเซ็นของเขาในเอกสาร เขากล่าวว่าไม่สามารถแสดงความคิดเห็นได้ในทันทีและขอให้ผู้สื่อข่าวโทรกลับ

กองทัพภาคที่ 3 ซึ่งรับผิดชอบพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทย ถูกระบุว่าเป็นผู้ยื่นคำร้องในเอกสาร แต่ไม่สามารถติดต่อเพื่อขอความคิดเห็นได้ โฆษกกองทัพ วินทัย สุวารี ก็ไม่สามารถติดต่อได้ในทันที

ใบเรียกไม่ได้อธิบายรายละเอียดของความผิดที่แชมเบอร์สถูกกล่าวหา แชมเบอร์สกล่าวว่าเขาเชื่อว่ามันเกี่ยวข้องกับการสัมมนาออนไลน์เมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้ว ซึ่งเขาอภิปรายเกี่ยวกับอิทธิพลของทหารในการเมืองไทย

กฎหมายหมิ่นพระบรมเดชานุภาพของไทยกำหนดโทษจำคุก 3 ถึง 15 ปีสำหรับผู้ที่หมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือข่มขู่พระมหากษัตริย์ พระราชินี รัชทายาท หรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์

นักวิจารณ์กล่าวว่ากฎหมายนี้เป็นหนึ่งในกฎหมายที่เข้มงวดที่สุดและถูกใช้ในไทยเพื่อลงโทษผู้วิจารณ์รัฐบาลและสถาบันต่างๆ เช่น กองทัพ กองทัพมีบทบาทสำคัญในการเมืองและได้ก่อรัฐประหารสำเร็จ 13 ครั้งนับตั้งแต่ไทยเปลี่ยนเป็นระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญในปี 2475 ล่าสุดเมื่อ 11 ปีที่แล้ว

การฟ้องชาวต่างชาติตามกฎหมายนี้เป็นเรื่องที่หาได้ยาก ซึ่งถูกนำมาใช้บ่อยในช่วงทศวรรษที่ผ่านมาในยุคที่การเมืองไทยแตกแยก

การวิจารณ์สถาบันพระมหากษัตริย์ซึ่งเป็นศูนย์กลางของอัตลักษณ์ไทยในที่สาธารณะเคยเป็นเรื่องที่พบได้ยาก แต่การประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยที่นำโดยนักเรียนนักศึกษาเริ่มท้าทายข้อห้ามนี้ในปี 2563 โดยเปิดกว้างในการวิจารณ์สถาบัน นำไปสู่การดำเนินคดีอย่างแข็งขันภายใต้กฎหมายที่ก่อนหน้านี้แทบไม่ถูกใช้

กลุ่มสนับสนุน Thai Lawyers for Human Rights เปิดเผยว่าตั้งแต่ต้นปี 2563 มีผู้ถูกฟ้องข้อหาละเมิดกฎหมายหมิ่นพระบรมเดชานุภาพหรือที่มักเรียกว่ามาตรา 112 กว่า 270 คน ซึ่งหลายคนเป็นนักกิจกรรมนักเรียนนักศึกษา